Vận tải đa phương thức: “Chìa khóa vạn năng”

Mỗi phương thức vận tải khác nhau đều đi kèm với đó là những thế mạnh đặc trưng riêng biệt. Mặc dù là như vậy song những khiếm khuyết ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển hàng hóa vẫn là những điều không thể tránh khỏi. Việc hợp nhất những ưu, nhược điểm của từng phương thức vận tải và dung hòa, hạn chế những bất cập của chúng là một trong những điều quan trọng để tạo nên giá trị tiên quyết giúp cho các doanh nghiệp vận tải cân nhắc khai thác đồng thời thích nghi với những phương thức vận tải độc đáo này. Hãy cùng Antlogistics khám phá Vận tải đa phương thức: “Chìa khóa vạn năng” qua bài viết dưới đây bạn nhé!

Khái niệm

Khái niệm vận tải đa phương thức

Vận tải đa phương thức là gì? Vận tải đa phương thức quốc tế (hoặc vận tải liên hợp) được hiểu là quá trình vận chuyển hàng hóa được thực hiện bằng hai phương thức vận tải khác nhau trở lên từ một địa điểm ở một nước tới một địa điểm chỉ định tại một nước khác. Vận tải đa phương thức nhằm mục đích giao – nhận hàng hóa được triển khai kết hợp qua các phương thức vận chuyển: Đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không và đường ống.

Quá trình thực hiện vận tải đa phương thức phải hoàn toàn dựa trên cơ sở của một hợp đồng chứ không thể được quyết định thông qua lời nói,, chứng từ vận tải cho toàn chặng vận chuyển và chịu trách nhiệm về hàng hóa chỉ được do một người đảm nhận trong suốt quá trình chuyên chở đó.

Vận tải đa phương thức nội địa được hiểu là loại hình vận tải được thực hiện trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam. Các công ty vận tải đa phương thức ở Việt Nam có thể nhắc đến như: Công Ty TNHH Vận Tải Đa Phương Thức Thi Phát, Công Ty TNHH Vận Tải Đa Phương Thức Hưng Phát, Công Ty TNHH Vận Tải Đa Phương Thức Ngân Phú, Công Ty TNHH Quốc Tế ANT,..

Đặc điểm của vận tải đa phương thức

Đây là quá trình vận tải phải có ít nhất từ 2 phương thức vận tải trở lên.
Người kinh doanh vận tải đa phương thức sẽ có tư cách như người chủ ủy thác. Bên cạnh đó, bạn cũng cần hiểu rằng người kinh doanh vận tải đa phương thức không phải như đại lý của người gửi hàng hay của người chuyên chở tham gia vào các hoạt động vận tải đa phương thức.
Người kinh doanh vận tải đa phương thức bắt buộc phải chịu trách nhiệm đối với hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển (từ khi nhận hàng để chuyên chở đến khi hàng đã đến nơi người nhận). Đối tượng đó sẽ chịu trách nhiệm theo một chế độ trách nhiệm nhất định cùng với đó có thể là chế độ trách nhiệm thống nhất hoặc từng chặng tùy theo sự thỏa thuận trên hợp đồng của hai bên.
Đối với vận tải đa phương thức quốc tế, nơi nhận hàng và nơi giao hàng thường là những địa điểm ở những nước khác nhau.

Thực trạng vận tải đa phương thức ở Việt Nam

Hiện nay, dưới nhu cầu và sự phát triển của thị trường, Việt Nam đang khai thác những mô hình phối hợp các phương thức vận chuyển như sau:

Mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường sắt (Road – Rail)

Đường Sắt Kết Hợp Đường Bộ: Hòa Nhịp Vận Tải Tiên Tiến Trên Nền Tảng Hy Vọng Bền Vững

Trong tầm mắt của thời gian, mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường sắt đã tỏa sáng như một ngôi sao rực rỡ, góp phần thay đổi bộ mặt của ngành logistics và hệ thống giao thông hiện đại. Được dệt nên từ những ý tưởng táo bạo và tinh tế, kết hợp giữa sức mạnh vận chuyển đường bộ linh hoạt cùng hiệu quả vượt trội của đường sắt, mô hình này đem đến không chỉ tiết kiệm thời gian và chi phí mà còn lan tỏa những tia hy vọng trong cuộc sống hiện đại bộn bề.

Với mục tiêu dựng nên hệ thống vận tải tiên tiến, mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường sắt không ngừng trải qua quá trình chinh phục và tối ưu hóa để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Điểm mạnh rõ rệt của nó nằm trong khả năng đồng diễn giữa nhịp bước vững vàng của đường sắt với sự linh hoạt của xe tải đường bộ. Tại sao phải rườm rà chuyển hàng từ một phương tiện sang phương tiện khác khi chúng ta có thể hòa quyện cả hai trong một cuộc hòa nhạc vận chuyển hoàn hảo?

Nhìn vào những con số ấn tượng, đường sắt kết hợp đường bộ đã đi vào lòng tin của hàng triệu người. Từ năm 2010 đến 2020, tỷ lệ vận tải kết hợp này đã tăng trưởng mạnh mẽ, làm lay động trái tim của người dân tại nhiều quốc gia phát triển. Không chỉ vậy, việc sử dụng mô hình này đã giảm thiểu lượng khí thải CO2 lên đến 25-30%, làm cho làn gió trong lành bay lượn trên không trung với hy vọng tươi sáng cho tương lai bền vững.

Mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường sắt (Road-Rail) là một hình thức vận tải tích hợp giữa phương tiện giao thông đường bộ và đường sắt, nhằm tối ưu hóa việc vận chuyển hàng hóa và người qua các phương thức này. Nó là sự kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh linh hoạt và tiện dụng của xe tải, xe buýt hoặc xe khách đường bộ với hiệu quả và tiết kiệm của hệ thống đường sắt.

Cơ chế hoạt động của mô hình này là khi hàng hoặc hành khách đến tại một cảng hàng hoặc trạm tàu, chúng được xếp lên các xe tải hoặc xe buýt đặc biệt được thiết kế để chở chúng và sau đó chạy từ cảng hoặc trạm đến đích cuối cùng. Ngược lại, hàng hoặc hành khách từ đích cuối cùng cũng được vận chuyển ngược lại cùng với các phương tiện đường bộ đến trạm tàu hoặc cảng để tiếp tục hành trình bằng đường sắt.

Mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường sắt mang lại nhiều lợi ích quan trọng:

Tiết kiệm chi phí: Khi sử dụng mô hình này, có thể giảm thiểu các chi phí liên quan đến vận chuyển, như chi phí nhiên liệu, chi phí duy trì phương tiện và nhân viên lái xe, giúp tối ưu hóa quỹ đạo của vận tải hàng hoá và hành khách.
Hiệu quả cao: Đường sắt thường có khả năng chở hàng hoá và hành khách với khối lượng lớn và tốc độ cao hơn so với phương tiện giao thông đường bộ thông thường, giúp giảm thời gian vận chuyển và đảm bảo tính thời gian đáng tin cậy.
Bảo vệ môi trường: Đường sắt là một phương tiện vận chuyển rất hiệu quả về mặt năng lượng và có khí thải thấp hơn so với phương tiện đường bộ, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và giảm ô nhiễm không khí.
Giảm ùn tắc giao thông: Sự kết hợp thông minh giữa đường bộ và đường sắt có thể giúp giảm tải cho các tuyến đường quan trọng, giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông và cải thiện lưu thông trong đô thị.

Mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường sắt đang ngày càng trở nên phổ biến và phát triển trong nhiều quốc gia trên thế giới, là bước tiến đáng kể trong việc nâng cao hiệu quả và bền vững của ngành vận tải và logistics.

Ở mô hình vận tải này này, người kinh doanh vận tải sẽ chất hàng vào các trailer và thông qua các xe kéo (tractor) được các phương tiện đường bộ chở đến nhà ga. Sau đó, hàng hoá sẽ được kéo lên các toa tàu hỏa bằng trailer và chở đến ga đến. Khi đến nơi, tractor sẽ được dùng để kéo các trailer xuống, và cuối cùng sẽ dùng phương tiện đường bộ chở các trailer đến nơi nhận mà khách hàng yêu cầu.

Mô hình vận tải đường biển kết hợp đường hàng không (Sea – Air)

Mô hình vận tải đường biển kết hợp đường hàng không (Sea – Air)

Lịch sử hình thành

Mô hình vận tải đường biển kết hợp đường hàng không (Sea – Air) bắt đầu từ những năm đầu của thế kỷ 20, khi các nhà thám hiểm và nhà điều hành tàu biển nhận ra tiềm năng của việc kết hợp đường sắt và đường biển để vận chuyển hàng hóa và người. Tuy nhiên, ý tưởng này không được triển khai mạnh mẽ và phát triển rộng rãi cho đến những năm 1970.

Những năm 1970 được coi là thời kỳ “cách mạng” trong lĩnh vực vận tải và logistics. Trong bối cảnh công nghệ vận chuyển phát triển mạnh mẽ và thế giới ngày càng hội nhập, nhu cầu vận chuyển hàng hóa và người ngày càng tăng và đòi hỏi sự hiệu quả cao hơn. Đây cũng là thời điểm đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của ngành hàng không và việc mở rộng các tuyến đường biển quốc tế.

Từ những cơ hội và thách thức này, các nhà tư duy tiên phong đã nảy ra ý tưởng vận chuyển hàng hóa và hành khách bằng cách kết hợp đường biển và hàng không, để tối ưu hóa lợi ích của từng phương tiện. Lúc này, các hãng vận tải và doanh nghiệp logistics đã bắt đầu thử nghiệm và triển khai mô hình vận tải đường biển kết hợp đường hàng không.

Mô hình Sea – Air đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm và phát triển mạnh mẽ trong những năm tiếp theo. Các tập đoàn logistics hàng đầu thế giới đã đầu tư xây dựng hệ thống đường biển và hàng không tích hợp, nhằm tạo ra môi trường vận tải thân thiện hơn và hiệu quả hơn. Việc sử dụng mô hình này đã giảm thiểu lượng khí thải CO2 lên đến 25-30%, tạo nên niềm hy vọng vào một tương lai bền vững và thân thiện với môi trường.

Đến nay, mô hình vận tải đường biển kết hợp đường hàng không đã trở thành một trong những giải pháp tiên tiến và hứa hẹn cho việc vận chuyển hàng hóa và người trong thời đại toàn cầu ngày nay. Đó không chỉ là một sự kết hợp hoàn hảo giữa các phương tiện, mà còn là sự kết nối giữa con người với thế giới. Nó đem đến cuộc sống hiện đại bộn bề cùng với hy vọng về một tương lai xanh hơn, nơi mà sự kỳ diệu của vận tải đưa chúng ta đến những nơi chưa từng ngờ đến và làm nên những chuyến hành trình ý nghĩa trong cuộc sống.

Đây là mô hình vận tải kết hợp tính kinh tế với tốc độ, rất phù hợp với những hàng hóa có giá trị cao (đồ điện tử) và hàng hóa có tính thời vụ (quần áo, giày dép). Mô hình khắc phục được một số nhược điểm của vận tải đường biển và đường hàng không và được đánh giá là rẻ hơn đường hàng không và nhanh hơn đường biển.

Ở mô hình vận tải này, hàng hóa sau khi được vận chuyển bằng đường biển tới cảng chuyển tải sẽ nhanh chóng được chở tới nơi người nhận trong đất liền. Phương tiện vận chuyển đường hàng không có thể phát huy tốt khả năng vận tải nhanh chóng và an toàn của mình trong mô hình này mà khi chuyên chở bằng phương tiện vận tải khác sẽ không thể đảm bảo được tính thời vụ và có thể làm giảm giá trị hoặc gây hư hao hàng hoá.

Mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường hàng không (Road – Air)

Lịch sử hình thành

Mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường hàng không (Road – Air) bắt đầu từ những năm 1950 và 1960, khi ngành hàng không và vận tải đường bộ đang trải qua giai đoạn phát triển đáng kể. Hai phương tiện này đã cùng nhau tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực logistics và giao thông, mở ra những cơ hội mới và đem đến những lợi ích vượt trội cho việc vận chuyển hàng hóa và hành khách.

Vào thập kỷ 1950, ngành hàng không đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các hãng hàng không dân dụng, các loại máy bay tiên tiến và sự tăng cường về độ an toàn và hiệu suất. Điều này đã giúp hàng không phát triển thành một phương tiện vận tải nhanh chóng và đáng tin cậy, đồng thời mở ra cơ hội vận chuyển hàng hóa và hành khách trên quy mô toàn cầu.

Cùng lúc đó, đường bộ cũng đang trải qua giai đoạn phát triển mạnh mẽ, khi các hệ thống đường cao tốc và cơ sở hạ tầng vận tải đang dần hoàn thiện, đưa đến tính linh hoạt cao và khả năng tiếp cận nhanh chóng đến các khu vực địa lý phức tạp.

Từ hai tiến bộ này, các nhà tư duy trong lĩnh vực logistics đã nảy ra ý tưởng kết hợp đường bộ và hàng không nhằm tối ưu hóa vận chuyển hàng hóa và hành khách. Ý tưởng độc đáo này đã được thử nghiệm và triển khai thực tế, đưa ra một mô hình vận tải đầy hứa hẹn và sáng tạo.

Với mô hình vận tải Road – Air, hàng hóa và hành khách được vận chuyển trên đường bộ đến các cơ sở vận chuyển gần cảng hàng hoặc sân bay, sau đó chuyển sang máy bay để tiếp tục hành trình nhanh chóng đến các điểm đích cuối cùng. Quá trình này giúp tiết kiệm thời gian và giảm chi phí, đồng thời đảm bảo sự linh hoạt và hiệu quả trong việc vận chuyển hàng hoá và người.

Từ những năm đầu tiên, mô hình vận tải đường bộ kết hợp đường hàng không đã nhanh chóng phát triển và trở thành một trong những giải pháp vận tải tiên tiến và hiệu quả nhất trong thế giới đa dạng và liên kết ngày nay. Nó đã thay đổi cách thức vận chuyển hàng hóa và hành khách, mang lại tiện ích và lợi ích đáng kể cho xã hội và nền kinh tế toàn cầu.

Đây là mô hình vận tải có sự kết hợp tính cơ động và tốc độ. Phương tiện vận tải đường bộ được dùng để tập trung hàng hoá từ nơi gửi về các cảng hàng không và từ các cảng hàng không vận chuyển đến nơi giao hàng đã được yêu cầu.

Thông thường, hoạt động của vận tải bằng phương thức đường bộ thường diễn ra ở công đoạn đầu và cuối của mô hình vận tải này. Việc kết hợp này mang đến tính linh hoạt cao, không chỉ đáp ứng hiệu quả việc thu gom hàng về đầu mối là sân bay mà còn phục vụ các chuyến bay đường dài có sự giới hạn về thời gian.

Mô hình vận tải đường sắt kết hợp đường bộ (Rail – Road)

Mô hình vận tải đường sắt kết hợp đường bộ (Rail – Road)

Lịch sử hình thành

Mô hình vận tải đường sắt kết hợp đường bộ (Rail – Road) bắt đầu từ những năm 1950 và 1960, khi các công ty vận tải và nhà điều hành đường sắt đang tìm cách nâng cao hiệu quả và tính linh hoạt trong việc vận chuyển hàng hóa và người.

Trong những năm đó, đường sắt đã chứng kiến sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các phương tiện vận tải khác, đặc biệt là đường bộ. Sự phát triển của hệ thống đường cao tốc và đội xe tải ngày càng hiện đại đã giúp vận chuyển hàng hóa và người trở nên linh hoạt và tiết kiệm thời gian hơn. Điều này đặt ra thách thức cho ngành đường sắt, khi phải tìm cách cải thiện dịch vụ và tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn.

Từ những thách thức này, ý tưởng về việc kết hợp đường sắt và đường bộ để tạo ra mô hình vận tải đa phương tiện đã nảy ra. Ý tưởng này cho phép hàng hóa và người sử dụng dịch vụ vận chuyển của đường sắt tận dụng các tiện ích của đường bộ để tiếp tục hành trình từ và đến các trạm tàu và cảng hàng một cách tiện lợi và nhanh chóng.

Mô hình vận tải Rail – Road đã được triển khai và phát triển rộng rãi trong nhiều quốc gia trên thế giới. Các công ty vận tải và doanh nghiệp logistics đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng và cơ giới vận chuyển để thực hiện mô hình này. Với việc kết hợp đường sắt và đường bộ, mô hình này đem đến nhiều lợi ích quan trọng như tiết kiệm chi phí, giảm thời gian vận chuyển, và giảm tải cho các tuyến đường quan trọng.

Đây là mô hình vận tải kết hợp giữa tính an toàn, tốc độ của vận tải đường sắt với tính cơ động của vận tải đường bộ. Chính vì ưu điểm nổi bật đó, mà mô hình này được khai thác rất nhiều ở Châu Mỹ và Châu Âu.

Đối với mô hình này, hàng hóa sẽ được đóng trong các trailer, sau đó sử dụng tractor kéo đến nhà ga. Sau đó, các trailer được kéo lên các toa tàu và chở đến ga đến. Khi đến đích, trailer đựng hàng sẽ được kéo xuống bằng các tractor và thông qua phương thức vận tải bằng đường bộ sẽ vận chuyển đến nơi người nhận.

Mô hình vận tải hỗn hợp (Rail – Road – Inland water way – Sea)

Mô hình vận tải hỗn hợp là mô hình mà hàng hóa được vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt hoặc đường nội thủy đến cảng biển của nước xuất khẩu, sau đó được chở bằng đường biển tới cảng biển của nước nhập khẩu để từ đó kết hợp với các phương thức vận tải đường bộ, đường sắt hoặc đường nội thuỷ vận chuyển đến nơi nhận sâu trong lục địa.

Đây có thể coi là mô hình vận tải phổ biến nhất phục vụ cho chuyên chở hàng hóa xuất nhập khẩu bởi mô hình vận tải này rất phù hợp với các loại hàng hóa vận chuyển bằng container trên các tuyến vận chuyển đồng thời không yêu cầu gấp rút về thời gian giao – nhận hàng.

Mô hình cầu lục địa (Land bridge)

Lịch sử hình thành

Lịch sử hình thành “Mô hình cầu lục địa (Land bridge)” bắt đầu từ những năm đầu của thế kỷ 20, khi ngành vận tải và logistics bắt đầu tìm kiếm cách tối ưu hóa việc vận chuyển hàng hóa trên quy mô toàn cầu. Ý tưởng về việc kết hợp đường biển và đường bộ nhằm giảm thời gian và chi phí vận chuyển đã nảy ra, nhưng phải đến những năm 1960 và 1970, mô hình cầu lục địa mới thực sự phát triển và ứng dụng rộng rãi.

Trong thời kỳ này, đường biển đã trở thành một phương tiện vận chuyển hàng hóa quan trọng, với khả năng vận chuyển lớn và chi phí thấp. Tuy nhiên, việc vận chuyển hàng hóa trực tiếp từ cảng này đến cảng khác trên đường biển thường mất nhiều thời gian và không hiệu quả đối với các quãng đường xa và khó tiếp cận. Điều này thúc đẩy ý tưởng về việc sử dụng đường biển làm phần đầu và cuối trong hành trình vận tải, và sử dụng đường bộ như một phần trung gian để tiết kiệm thời gian và chi phí.

Mô hình cầu lục địa cho phép hàng hóa được vận chuyển qua đường biển đến cảng trung gian nằm ở lòng lục địa, sau đó được chuyển sang đường bộ để hoàn tất hành trình đến điểm đích cuối cùng. Điều này giúp giảm tải và ùn tắc tại các cảng biển quốc tế, đồng thời tăng cường tính linh hoạt và hiệu quả trong việc vận chuyển hàng hoá và người.

Từ những năm 1960 và 1970, mô hình cầu lục địa đã nhanh chóng phát triển và trở thành một trong những giải pháp vận tải tiên tiến và hiệu quả trong thế giới liên kết ngày nay. Nó đã thay đổi cách thức vận chuyển hàng hóa và người, mang đến tiện ích và lợi ích đáng kể cho xã hội và nền kinh tế toàn cầu. Từ đó đến nay, mô hình cầu lục địa tiếp tục phát triển và ngày càng trở nên phổ biến trong lĩnh vực logistics và vận tải.

Đây là mô hình hàng hóa được vận chuyển bằng đường biển vượt qua các đại dương đến các cảng ở một lục địa nào đó, sau đó từ cảng hàng được vận chuyển trên đất liền để rồi di chuyển đến cảng và đi tiếp bằng đường biển đến châu lục khác. Đối với mô hình vận tải này, phân đoạn vận tải bằng phương thức trên đất liền được ví như chiếc cầu liên kết hai đại dương lại với nhau trong quá trình vận chuyển hàng hoá.

Nhu cầu khai thác vận tải đa phương thức

Vận tải đa phương thức ngày càng phát triển và được khai thác nhiều hơn bởi những lý do nổi bật sau:

Tăng tính hiệu quả, cũng như tiết kiệm về mặt chi phí cho những hoạt động vận chuyển hàng hóa.
Kết hợp sử dụng đồng thời nhiều phương tiện vận tải khác nhau từ đó có nhiều mức độ thân thiện với môi trường khác nhau thay vì trước đây chỉ sử dụng duy nhất một loại phương tiện nào đó có thể tác động tiêu cực đáng kể đến môi trường tự nhiên (ví dụ: xe tải đời cũ).
Việc đẩy mạnh các hoạt động thương mại quốc tế thúc đẩy giải quyết vấn đề quá tải trọng đối với một số phương thức vận tải trước đây. Vận tải đa phương thức xuất hiện là một tín hiệu đáng mừng giải quyết được việc điều chỉnh cân đối tỷ trọng vận tải giữa các phương thức vận tải.
Nhằm tận dụng lợi thế về quy mô của các đơn vị vận tải từ đó tiêu chuẩn hóa quy trình vận chuyển hàng hóa bằng container, trailer, pallet,…
Và hơn cả thúc đẩy sự phát triển của vận tải đa phương thức nhằm mục đích toàn cầu hóa thương mại và sản xuất phục vụ cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

Lợi ích

Lợi ích của vận tải đa phương thức

Hình thức vận tải đa phương thức đã và đang có những đóng góp quan trọng vào hoạt động thương mại quốc tế nói riêng và nền kinh tế quốc dân nói chung. Các giá trị cốt lõi mà vận tải đa phương thức mang lại có thể kể đến như:

Giảm được chi phí logistics & Just in time, đó cũng là lí do giúp giảm giá thành hàng hóa và đưa chi phí sản xuất về mức tối ưu nhất.
Do khi phối hợp các phương thức vận tải có khả năng chuyên chở khối lượng hàng hóa lớn, hàng siêu trường, siêu trọng nên giúp mở rộng mạng lưới vận tải và đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Đồng thời, không thể phủ nhận rằng vận tải đa phương thức tăng khả năng cạnh tranh về giá thành và chất lượng hàng hóa.
Giúp các doanh nghiệp sản xuất và thương mại có thể tiếp cận nhanh chóng và thúc đẩy sự phát triển của thị trường, đặc biệt là trên thị trường quốc tế thông qua mạng lưới vận tải lớn và có tính liên kết cao.
Và lợi ích không thể bỏ qua là vận tải đa phương thức đã và đang thắt chặt quan hệ hợp tác giữa chính phủ và doanh nghiệp và cũng từ đó giảm thiểu được những chứng từ không cần thiết cho quá trình vận chuyển hàng hoá này.

Trên đây là nội dung bài viết về Vận tải đa phương thức: “Chìa khóa vạn năng” của công ty Ant Logistics, các bạn tham khảo. Trân trọng cảm ơn!