Tư vấn pháp luật: Vận chuyển đa phương thức là gì? Đặc điểm, các hình thức vận chuyển đa phương thức? (2025)

Trong quá trình giao thương hay giao lưu buôn bán giữa các chủ thể trong xã hội, giao thông vận tải quyết định rất nhiều đến hoạt động giao thương có thực sự đạt hiệu quả cao hay không. Chính vì vậy, mà khi nhu cầu của các bên trong quá trình luân chuyển hàng hóa được đẩy mạnh và diễn ra nhanh chóng, thì sẽ làm xuất hiện các hình thức vận chuyển đa phương thức.

Cơ sở pháp lý:

Nghị định 87/2009/NĐ-CP về vận tải đa phương thức. Các bạn tham khảo nhé!

Tuy nhiên, do thông tin tôi có được cắt đứt tại thời điểm tháng 9 năm 2021, nếu có bất kỳ thay đổi hoặc điều chỉnh nào sau thời điểm này, tôi không thể cung cấp thông tin cụ thể. Để biết thêm chi tiết và cập nhật mới nhất, vui lòng tham khảo tài liệu pháp luật và nguồn tin chính thống từ cơ quan chức năng hoặc luật sư có thẩm quyền.

Vận chuyển đa phương thức là gì?

Vận chuyển đa phương thức là gì?

Vận chuyển đa phương thức hay nói cách khác là vận tải đa phương thức được hiểu là phương thức vận chuyển hàng hóa bằng ít nhất hai phương thức vận tải khác nhau trên cơ sở hợp đồng vận tải đa phương thức. Trong Tiếng anh, vận chuyển đa phương thức là “Multimodal transport”.

Hợp đồng vận tải đa phương thức là gì? Hợp đồng vận tải đa phương thức được định nghĩa là hợp đồng được giao kết giữa người gửi hàng và người kinh doanh vận tải đa phương thức. Trong đó, người kinh doanh vận tải đa phương thức sẽ đảm nhận thực hiện dịch vụ vận chuyển hàng hóa đồng thời thu tiền cước cho toàn bộ quá trình vận chuyển, từ địa điểm nhận hàng đến địa điểm trả hàng giao cho người nhận hàng.

Vận tải đa phương thức được chia thành 2 loại theo căn cứ và địa điểm tiếp nhận hàng hoá:

• Vận tải đa phương thức quốc tế: Đây là phương thức vận tải từ nơi người kinh doanh vận tải đa phương thức tiếp nhận hàng hóa tại Việt Nam đến một địa điểm được chỉ định giao trả hàng ở nước khác và ngược lại.
• Vận tải đa phương thức nội địa chỉ được thực hiện trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam.

Đặc điểm của vận chuyển đa phương thức

Đặc điểm

Vận chuyển đa phương thức mang nhiều đặc điểm riêng biệt như sau:

• Chỉ có một giá cước cho toàn chặng khi bạn sử dụng phương thức vận chuyển này.

• Sẽ có ít nhất hai phương thức vận tải trong quá trình vận chuyển hàng hoá, nhưng sẽ chỉ do một người đứng ra điều hành tổ chức chuyên chở, các bạn lưu ý nhé!
• Đối với vận tải quốc tế, quá trình vận chuyển phải qua ít nhất hai nước hoặc với vận tải nội nội địa, sẽ là hai nơi, hai địa điểm được ấn định từ trước.
• Vận tải đa phương thức quốc tế sẽ chỉ dựa trên một hợp đồng đơn nhất. Đây được coi là hợp đồng vận chuyển riêng biệt được giao kết giữa người kinh doanh vận tải đa phương thức với người vận chuyển cho một chặng vận chuyển cụ thể và sẽ chỉ sử dụng một phương thức vận tải để vận chuyển hàng hóa theo yêu cầu của người kinh doanh vận tải đa phương thức. Điều này được thể hiện trên một chứng từ đơn nhất hoặc một vận đơn vận tải đa phương thức hay vận đơn vận tải liên hợp, các bạn lưu ý nhé!
• Một điểm đặc biệt của vận tải đa phương thức là: Người kinh doanh vận tải đa phương thức sẽ có trách nhiệm như người chủ ủy thác chứ không phải như đại lý của người gửi hàng hay đại lý của người chuyên chở tham gia vào vận tải đa phương thức.

• Người kinh doanh vận tải đa phương thức sẽ là người phải chịu trách nhiệm đối với hàng hóa trong một quá trình vận chuyển từ khi nhận hàng để chuyên chở cho tới khi giao hàng xong cho người nhận kể cả việc giao chậm hàng hoá tới nơi đến hay bất kỳ vấn đề gì liên quan đến hàng hoá xảy ra trong quá trình vận chuyển,
• Trong vận tải đa phương thức quốc tế, nơi nhân hàng để chở và nơi giao hàng thường sẽ ở những nước khác nhau và chính vì điểm đặc biệt đó mà hàng hóa thường được vận chuyển bằng những dụng cụ vận tải lớn như container, palet,…

Các hình thức vận chuyển đa phương thức

Các hình thức

Phương thức vận tải đường bộ kết hợp với đường sắt

Đây là sự kết hợp độc đáo giữa mô hình vận tải đường bộ có ưu điểm là sử dụng phương tiện có tính linh hoạt cao là ô tô với ưu điểm của đường sắt là sử dụng phương tiện tàu hỏa với tải trọng lớn (Road – Rail). Đây cũng được đánh giá là sự kết hợp hoàn hảo giữa tính cơ động của vận tải ô tô: sự an toàn và tính tốc độ và tải trọng lớn của vận tải sắt, đồng thời đây là mô hình 2R hiện nay đang được nhiều người ưu tiên và sử dụng tại Việt Nam:

• Theo phương thức vận tải này, người kinh doanh vận tải sẽ tiến hành đóng gói hàng trong các trailer sau đó thông qua các xe kéo tractor được ô tô chở đến nhà ga.
• Tại ga, các trailer sẽ tiến hành đưa hàng hóa được kéo lên các toa tàu và từ đó hàng hoá sẽ được chở đến ga đến. Khi đến đích, người kinh doanh vận tải sẽ lại sử dụng các tractor để kéo các trailer xuống. Quá trình này được kết thúc khi hàng hoá được các phương tiện vận tải ô tô chở đến các địa điểm để giao cho người nhận.

Phương thức vận tải đường bộ kết hợp với đường hàng không (R-A)

Phương thức vận tải đường bộ kết hợp với đường hàng không (R-A)

Đây là mô hình vận tải được xây dựng bởi ưu điểm của đường bộ sử với ưu thế là phương tiện ô tô có tính linh hoạt cao kết hợp với vận tải hàng không – sử dụng phương tiện máy bay với độ an toàn gần như là tuyệt đối đồng thời thời gian vận chuyển ngắn trên quãng đường dài (Road – Air).

Như vậy, có thể nói mô hình RA là mô hình tiên tiến, là sự kết hợp linh hoạt giữa tính cơ động của ô tô với độ dài vận chuyển của máy bay. Bên cạnh đó, mô hình này còn được ưu ái gọi với cái tên là dịch vụ nhặt và giao (Pick up and delivery):

• Mô hình này được diễn ra khi người kinh doanh vận tải sử dụng ô tô để tập trung hàng về các cảng hàng không hoặc từ các cảng hàng không chở đến nơi giao hàng ở các địa điểm khác. Hoạt động vận tải ô tô sẽ được thực hiện ở đoạn đầu và đoạn cuối của quá trình vận tải. Phương thức vận tải đường bộ( ô tô) có tính linh động cao, đáp ứng cho việc thu gom; nên dễ dàng tập trung hàng về đầu mối là cảng hàng không sân bay.
• Hoạt động vận tải hàng không sẽ thực hiện hoạt động trung gian là chuyên chở hàng hóa phục vụ cho các tuyến bay đường dài liên tỉnh có các cảng hàng không.

Phương thức vận tải đường hàng không kết hợp với đường biển (A-S)

Đây là mô hình vận tải hàng không kết hợp với vận tải đường biển (Air – Sea) với ưu điểm nổi bật là nhanh hơn đường biển đồng thời rẻ hơn đường hàng không. Đây cũng chính là sự kết hợp giữa tính ưu việt về tốc độ của vận tải hàng không với tính kinh tế của vận tải biển. Mô hình AS này đã được áp dụng vận tải phổ biến từ các vùng Viễn Đông sang châu Âu. Đây cũng là mô hình vận tải thích hợp trong việc chuyên chở những hàng hóa có giá trị cao: linh kiện điện tử và những hàng hóa có tính thời vụ cao: quần áo, đồ chơi, giầy dép, thực phẩm.

Hàng hóa sau khi được vận chuyển bằng đường biển tới cảng chuyển tải cần được chuyển tới người nhận nhanh chóng với mức thời gian ngắn cố định. Do vậy, đường hàng không là thích hợp nhất để người kinh doanh vận tải chuyển hàng hóa tới người nhận ở sâu trong đất liền một cách nhanh chóng và an toàn nhất. Nếu vận chuyển bằng phương tiện vận tải khác thì sẽ không đảm bảo được tính thời vụ; hoặc làm giảm giá trị của hàng hóa.

Phương thức vận tải hỗn hợp (2RIS)

Là phương thức vận tải điển hình cho sự kết hợp của các loại hình vận tải đường sắt – đường bộ – vận tải thủy nội địa – vận tải đường biển (Rail /Road/Inland waterway/Sea). Đây được đánh giá là mô hình vận tải phổ biến nhất trên thế giới để chuyên chở hàng hoá xuất, nhập khẩu.

• Quá trình này được diễn ra khi hàng hóa được vận chuyển bằng đường sắt, đường bộ hoặc đường thủy nội địa đến cảng biển của nước xuất khẩu, và từ đó hàng hoá được vận chuyển bằng đường biển tới cảng của nước nhập khẩu, Cuối cùng, được vận chuyển đến người nhận ở sâu trong nội địa bằng đường bộ hay đường sắt hoặc vận tải nội thủy.
• Với mô hình vận tải hỗn hợp này sẽ vô cùng thích hợp với các loại hàng hóa đóng trên container trên các tuyến vận chuyển mà không bị áp đặt hay yêu cầu gấp rút lắm về thời gian vận chuyển.

Quy định của pháp luật về vận tải đa phương thức

Quy định của pháp luật về vận tải đa phương thức

Điều kiện kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế

Doanh nghiệp hay Hợp tác xã Việt Nam chỉ được phép kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế khi có thể đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:

• Thứ nhất, phải có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh trong đó có đăng ký ngành nghề kinh doanh là vận tải đa phương thức quốc tế.
• Thứ hai, doanh nghiệp hay Hợp tác xã Việt Nam sẽ duy trì tài sản tối thiểu tương đương 80.000 SDR hoặc bắt buộc phải có bảo lãnh tương đương;
• Thứ ba, phải có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải đa phương thức hoặc doanh nghiệp, Hợp tác xã đó phải có bảo lãnh tương đương;
• Thứ 4, bắt buộc Doanh nghiệp hay Hợp tác xã có Giấy phép kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế.

Doanh nghiệp nước ngoài có vốn đầu tư tại Việt Nam chỉ được kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế khi có đủ các điều kiện sau đây, các bạn lưu ý nhé:

• Thứ nhất, doanh nghiệp phải có Giấy chứng nhận đầu tư trong đó có giấy đăng ký ngành nghề kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế;
• Thứ hai, doanh nghiệp có tài sản tối thiểu tương đương là 80.000 SDR hoặc phải có bảo lãnh tương đương;
• Thứ ba, doanh nghiệp bắt buộc phải có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải đa phương thức hoặc doanh nghiệp có bảo lãnh tương đương;
• Thứ tư, điều quan trọng mà doanh nghiệp không thế thiếu là Giấy phép kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế.

Doanh nghiệp của các quốc gia là thành viên Hiệp định khung ASEAN về vận tải đa phương thức hoặc là doanh nghiệp của quốc gia đã ký điều ước quốc tế với Việt Nam về vận tải đa phương thức sẽ chỉ được phép kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế khi có đầy đủ các điều kiện sau đây:

• Thứ nhất, doanh nghiệp đó phải được cấp phép hoặc đã được đăng ký kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế tại cơ quan có thẩm quyền của nước đó;
• Thứ hai, Có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp vận tải đa phương thức hoặc có bảo lãnh tương đương cũng là điều mà doanh nghiệp không thế thiếu.
• Thứ ba, doanh nghiệp cần phải có Giấy phép kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế của Việt Nam.
• Thứ tư, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải sẽ là đơn vị tổ chức quản lý và cấp Giấy phép kinh doanh vận tải đa phương thức quốc tế.

Quy định về kinh doanh vận tải đa phương thức nội địa

Quy định về kinh doanh vận tải đa phương thức nội địa

Doanh nghiệp, hợp tác xã Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài đầu tư tại Việt Nam được kinh doanh vận tải đa phương thức nội địa khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

• Doanh nghiệp, hợp tác xã Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài đầu tư tại Việt Nam phải có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh trong đó có đăng ký ngành nghề kinh doanh vận tải đa phương thức;
• Đồng thời, phải có hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp về vận tải đa phương thức.

Người kinh doanh các phương thức vận tải khi tham gia vào hoạt động vận tải đa phương thức nội địa thì phải đáp ứng các điều kiện kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật tương đương với mỗi phương thức vận tải khác nhau.

Trách nhiệm và quyền hạn của những người kinh doanh vận tải đa phương thức:

• Thứ nhất, người kinh doanh vận tải đa phương thức cần phải chịu trách nhiệm về mọi hành vi và sai sót của người làm công hoặc đại lý của mình.
• Thứ hai, phải áp dụng pháp luật chuyên ngành của vận tải đơn thức trong trường hợp người kinh doanh vận tải đa phương thức ký hợp đồng vận chuyển đơn thức đó với người vận chuyển
• Thứ ba, người kinh doanh vận tải đa phương thức cần phải cam kết thực hiện hoặc tổ chức thực hiện tất cả các công việc cần thiết để có thể nhằm đảm bảo việc giao trả hàng cho người nhận hàng.

Trong trường hợp, chứng từ vận tải đa phương thức đã được phát hành dưới dạng chuyển nhượng được, thì sẽ tùy theo hình thức chứng từ mà việc giao trả hàng sẽ được quy định như sau:

• Chứng từ ở hình thức “Xuất trình”. Ở hình thức này thì hàng hóa sẽ được giao trả cho người xuất trình một bản gốc của chứng từ đó;
• Chứng từ ở hình thức “Theo lệnh”, Khi chứng từ ở dưới dạng hình thức này thì hàng hóa sẽ được giao trả cho người xuất trình một bản gốc của chứng từ đó đã được ký hậu một cách phù hợp;
• Chứng từ ở hình thức “Theo lệnh của người có tên trong chứng từ gốc” thì hàng hóa sẽ được giao trả cho người chứng minh được mình là người có tên trong chứng từ và đồng thời sẽ xuất trình một bản chứng từ gốc.
• Trong trường hợp, chứng từ đó đã được chuyển đổi sang hình thức “Theo lệnh” thì hàng hóa sẽ được giao trả theo quy định đã phê duyệt tại điểm b khoản này.

Bên cạnh đó, khi chứng từ vận tải đa phương thức đã được phát hành dưới dạng không chuyển nhượng được thì hàng hóa sẽ được giao trả cho người có tên là người nhận hàng đã được ghi trong chứng từ đồng thời người đó phải chứng minh được mình là người nhận hàng có tên trong chứng từ.

Quy định về kinh doanh vận tải đa phương thức nội địa

Hàng hóa sẽ được giao trả cho một người theo chỉ định của người gửi hàng hoặc của người nhận hàng theo quy định của hợp đồng vận tải đa phương thức khi hợp đồng vận tải đa phương thức quy định không phát hành chứng từ.

Các bản gốc khác của chứng từ không còn giá trị nhận hàng khi người kinh doanh vận tải đa phương thức đã giao trả hàng cho người xuất trình một bản gốc chứng từ vận tải đa phương thức.

Antlogistics hy vọng những thông tin trên đây sẽ hữu ích với bạn. Nếu trong quá trình tìm hiểu có điều gì vướng mắc, liên hệ với chúng tôi Tại Đây.